Explosieve stijging landbouwgrond

De prijzen van landbouwgrond in de regio Barneveld zijn het afgelopen jaar explosief gestegen. Lag de gemiddelde grondprijs in de regio West Veluwe een jaar geleden rond de 110.000 euro per hectare, dit jaar is dat al 125.000 euro. ,,Grond voor 100.000 euro per hectare koop je nergens meer in onze regio.”

Dat zegt Jaap Ridderhof, agrarisch makelaar en rentmeester bij MNM in Barneveld, naar aanleiding van de onlangs door NVM gepubliceerde landelijke cijfers. De belangenorganisatie voor makelaars en taxateurs liet weten dat dit jaar in Nederland voor het eerst gemiddeld meer dan 80.000 euro is betaald voor een hectare agrarische grond. Tien jaar geleden was dat nog ‘slechts’ 50.000 euro.
Ridderhof kijkt op zich niet op van een waardestijging van landbouwgrond. ,,Maar vooral de laatste twee jaar is landbouwgrond in Nederland enorm gestegen, met 21 procent. Het laatste kwartaal was deze stijging zelfs 7,1 procent.”

Verbaasd

In de regio West Veluwe steeg de prijs van landbouwgrond in één jaar tijd zelfs van 110.000 euro naar 125.000 euro per hectare: een stijging van meer dan 10 procent. Ridderhof: ,,Eerlijk gezegd heeft dat me een beetje verbaasd. We hadden wel verwacht dat de landbouwgrondprijzen licht zouden stijgen, dan wel stabiliseren, maar een stijging van rond de 10 procent hadden wij niet verwacht.”
Dat de prijzen in de regio Barneveld zo ver boven het landelijke gemiddelde liggen, heeft volgens hem te maken met een enorme ‘grondhonger’. ,,Iedereen wil grond kopen, ook in de regio Barneveld. Er zijn veel kopers op de markt en het aanbod is relatief klein. Gevolg is dat de prijzen stijgen.”

Beleggers

Zo is de grond momenteel interessant voor beleggers. ,,Dit komt door de lage rente en de stijgende inflatie. Je hebt nagenoeg geen bijkomende kosten en grond is vrij ongevoelig voor inflatie”, licht Ridderhof toe. Ook de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten spelen een rol. ,,Oorlog brengt onzekerheid met zich mee en dan blijkt grond een goede investering. Beleggers vluchten wereldwijd in onzekere tijden in schaarse goederen zoals grond, grondstoffen en edelmetaal.”

Boeren

Ook boeren willen grond kopen. Ridderhof: ,,De melkveehouders hebben behoefte aan meer grond, mede door afschaffing van de derogatie. Nederland had binnen de EU een uitzonderingspositie en mocht daardoor relatief meer mest op de grond aanbrengen. Dit is nu stopgezet en dit brengt dus met zich mee dat melkveehouders over meer grondareaal dienen te beschikken. Pachtgrond is nauwelijks voorhanden. Dus moet je als het financieel mogelijk is grond kopen.”

Ook varkensboeren zitten met hun mestafzet. ,,De kosten zijn hoog om deze mest af te zetten, tot wel 40 euro per kubieke meter en daarom zijn zij ook op de markt. Ook hebben zij de laatste twee jaar redelijk verdiend, met name de vermeerderingsbedrijven: zeugenbedrijven die zich bezighouden met het fokken van biggen.”

De pluimveehouders hebben hun mestafzet volgens Ridderhof redelijk goed onder controle. ,,De legsector heeft ook de laatste paar jaar goed verdiend en is bereid geld te investeren in grond. Voor uitloopkippen heb je veel grond nodig en als de grond van je buurman te koop komt, moet je toeslaan.”

Overheid

Verder heeft de overheid een honger naar grond. Ridderhof: ,,Die koopt landbouwgrond voor woningbouwprojecten, bedrijventerreinen en ten behoeve van uitbreiding van infrastructuur en natuur.”

Flevopolder

Ondanks dat de prijzen boven het landelijk gemiddelde zitten, zijn de grondprijzen in de regio Barneveld volgens Ridderhof niet het hoogst. ,,In de zuidelijke Flevopolder betalen ze al 183.000 euro per hectare. Deze gronden zijn onder meer zeer geschikt voor pootaardappelen en uien. En de geestgronden in de kustgebieden, die uitermate geschikt zijn voor bloembollenteelt, gaan richting de 225.000  euro per hectare.”
Ridderhof verwacht dat de prijzen van landbouwgrond de komende tijd verder stijgen. ,,Ik denk dat het einde van de stijging nog niet in zicht is en verwacht ook voor het komende jaar en lichte stijging, tussen de 1 en de 5 procent, maar dit zal afhangen van meerdere factoren. Wat zullen bijvoorbeeld de gevolgen zijn van de LBV Plus-regeling: de overheidssubsidie voor boeren die stoppen en aangemerkt worden als piekbelaster. En wat gaan deze boeren doen met de omliggende landbouwgronden?”

Exploitatieproblemen

Op de langere termijn kunnen de hoge grondprijzen volgens Ridderhof ertoe leiden dat de boer zijn agrarisch bedrijf niet meer winstgevend kan exploiteren: ,,Als er geen geld meer is, of de banken zijn niet langer bereid om te financieren, zal het schip zich van de wal keren. Er zal voor actieve boeren altijd grond beschikbaar moeten zijn om hun bedrijf te kunnen exploiteren. Als deze te duur wordt, worden de ontwikkelingsmogelijkheden van de boeren beperkt. Ook de opkoopregelingen van de overheid kunnen ertoe leiden dat de stoppende boeren hun grond verkopen, zodat er (tijdelijk) meer aanbod komt. Dit laatste kan er voor zorgen dat de prijzen enigszins zullen dempen.”

BDU Media, gepubliceerd op 16 oktober voor de Barneveldse Krant