Help! De overheid heeft plannen met míjn grond! Wat kan ik doen?
Onze onteigeningsdeskundige Jaap Ridderhof heeft veel ervaring met onteigeningsprocedures en legt het u graag uit.
“Onteigening is pas rond 1848 een begrip geworden in Nederland. Door de toenmalige minister Thorbecke is destijds de onteigeningswet ontstaan. Voor 1848 kon de overheid grond gewoon in gebruik nemen voor het algemeen belang, zonder toestemming van de grondeigenaar en moest die maar afwachten of daar een fatsoenlijke vergoeding tegenover stond. Tegenwoordig is dit beter geregeld voor de grondeigenaar. De onteigeningswet en de later daarbij gevormde rechtspraak bepaalde dat de overheid de grondeigenaar algeheel schadeloos moest stellen.”
Minnelijke schikking
Als de overheid uw grond wil gebruiken voor het algemeen belang, zoals de aanleg van een (snel)weg of het gebruiken van de grond voor nieuwbouwprojecten, probeert zij deze van u te kopen. “Dit is het minnelijke traject, waarbij een onteigeningsdeskundige de grond en eventuele gebouwen taxeert. Op basis van deze taxatie krijgt de grondeigenaar een aanbod voor een volledige schadevergoeding. Mocht die hiermee niet akkoord gaan, dan start de gerechtelijke onteigening. Gelukkig komt dit zelden voor.”
“In de 30 jaar dat ik werk als onteigeningsdeskundige, is het maar 6 keer tot een gerechtelijke onteigening gekomen”
Jaap wordt vaak al betrokken in het minnelijke traject zodra de overheid, of een projectontwikkelaar, zich meldt bij de grondeigenaar. Samen met u als grondbezitter brengt Jaap het probleem in kaart. Hoeveel van uw grond wil de overheid of de projectontwikkelaar? Na ook het bespreken van uw wensen is de volgende stap het taxeren van uw grond en eventuele gebouwen. “Op basis van deze taxatie krijgt u een aanbod voor een volledige schadevergoeding. Denk hierbij ook aan inkomensschade, stagnatieschade, de extra kosten die u kunt verwachten bij eventuele aankoop van een vervangende locatie, maar ook bijvoorbeeld de belastingschade indien uw bedrijf wordt beëindigd.”
Overeenstemming in uw belang
Zodra u akkoord bent met de berekening van de totale schadeloosstelling gaat Jaap naar de overheid of de projectontwikkelaar met het voorstel. Ook de andere partij (overheid of een projectontwikkelaar) heeft een onteigeningsdeskundige aangewezen. “Beide partijen hebben afzonderlijk een berekening gemaakt en er wordt overeenstemming gezocht. Zodra zij akkoord zijn, maak ik een koopakte op. Hierbij telt voor mij enkel het belang van de grondeigenaar.” Daarmee is het traject nog niet afgerond voor de onteigeningsdeskundige. “Bij de aankoop van nieuwe grond en/of een vervangend bedrijf is er overleg overleg met de fiscaal adviseur nodig, om dit ook belastingtechnisch in goede banen te leiden.”
Doelen voor onteigende grond
Naast het onteigenen voor woningbouw, industrie en infrastructuur, ziet Jaap steeds meer dat de overheid de boer probeert weg te kopen voor natuur. “Door de nieuwe stikstofproblematiek wil de overheid proberen om boeren te onteigenen die dicht bij Natura 2000 gebieden liggen. Of dit zomaar kan, zal de toekomst uitwijzen.” Bij onteigening gaat het om zeer complexe materie waar specialistische kennis bij nodig is. Grondeigenaren kunnen dit doorgaans niet zelf oplossen. Als onteigeningsdeskundige zet Jaap Ridderhof zich al vele jaren in om de belangen van grondeigenaren zo goed mogelijk te behartigen. Ziet u op tegen de kosten die verbonden zijn aan het inschakelen van een onteigeningsdeskundige? Deze worden veelal vergoed.
Gepubliceerd op 15 februari 2023